Çocuk ve Ergenlerde Alt Islatma (Enürezis)

Çocuk ve Ergenlerde Alt Islatma (Enürezis)

 Çocuğun tuvalet eğitimi 1buçuk-2 yaş civarında başlar 4 yaşına doğru tamamlanır. İdrar ve dışkı kontrolü bazen çocuğun 5 yaşına kadar hiç kazanılmamış olabilir. Bazen ise öğrenilmiş olup sonradan kaçırma şeklinde yeniden başlayabilir. 5 yaş üzeri çocuklarda görülen alt ıslatma durumuna Enürezis ve dışkının kontrol edilememesine enkoprezis denir.

 Bu durum hem organik hem de psikolojik sebeplerden görülebilmektedir. Her ne sebepten kaynaklanırsa kaynaklansın aileler tarafından bunun bir sağlık sorunu olduğu kabul edilmelidir. İdrar ve kaka kaçırmadan dolayı çocuğun sorumlu tutulup suçlanılması, cezalandırılması veya utandırılması çocuğun benlik kavramında olumsuz bir algı yaratabilir.

 Araştırmalara göre, geçmişte enürezis sorunu olan yetişkinlerde özellikle bellek ve dikkate dair bozulmalar, sosyal fobi ve dissosiyatif bozukluklar daha sık görülmektedir.

 Dissosiyatif bozuklukların genellikle geçmişte yaşanmış bir travmadan kaynaklanabildiği bilgisinden yola çıkarak, idrar kaçırma davranışına ebeveynler tarafından verilen olumsuz tepkilerin çocukta travmatik bir etki yaratabildiği ve bu nedenle yetişkinlikte psikopatolojik etkiler doğurabileceğini düşünebiliriz.

 Enürezis tedavisinde, en etkili yöntemlerin ilaç ve davranışçı müdehaleler olduğu düşünülmektedir.

 Davranışçı müdehaleler, çocuğu gece uyandırıp tuvalete götürmek, davranış çizelgesi ile temiz günleri ödüllendirerek olumlu davranışın pekiştirilmesi, kirlenen çamaşırlarını kendisinin değiştirmesi gibi alışkanlık kazandırmaya yöneliktir. Bunun yanı sıra alarm cihazı takılarak, altı ıslanan çocuk uyandırılır ve çocuğa şartlı refleks kazandırılarak da tedavi edilebilmektedir. Ancak böyle dışarıdan gelen bir uyaran ile çocuğa müdehale edilmesi yerine, çocuğun bu davranışı değiştirmesinin kendi kontrolü altında olduğunu hissedebileceği, tuvalet alışkanlığının öğrenmeye dayandığı yöntemlerin çocuğun benlik algısı ve kişilik gelişimi açısından daha yararlı olacağı fikrindeyim.

 Aileler, bu durumdan en çok çocuklarının rahatsızlık duyduğunu ve yardıma ihtiyaç duyduklarını unutmamalıdır.

 Çocuklar, yeni bir ev veya okul değişikliği, kardeş doğumu, ebeveynlerin boşanması, sevdikleri bir kişinin kaybı gibi büyük yaşam olayları sırasında yoğun stres yaşayabilirler. Baş etmesi zorlu olan durumlarda stres kaynaklı alt ıslatma görülebilir; stresi azaltmaya yönelik müdehaleler ile bu durum sonlandırılabilir. Altında yatan duygusal problemler için çocuk ergen uzmanı bir psikologdan destek almanız gerekir.

 Aile üyeleri ve arkadaşlar çocuğu utandırmamalı veya cezalandırmamalıdır. Bu durumlarda alt ıslatmanın çocuğunuzun hatası olmadığını unutmamak çok önemlidir.